Spławik, jako wskaźnik brań, stał się najbardziej rozpoznawalnym elementem zestawu wędkarskiego, co przyczyniło się do powstania osobnej kategorii wędkarstwa – wędkarstwa spławikowego. Początkowo wykonywany z trzciny, kory, drewna lipowego czy kawałków drewna, zawsze ułatwiał obserwację zestawu, utrzymywał przynętę na odpowiedniej głębokości i dostarczał informacji o sytuacji na haczyku.

Zróżnicowane techniki połowu, typy wód, łowisk oraz gatunki ryb spowodowały, że pojawiło się mnóstwo odmian, kształtów i wielkości spławików, a także różnorodność ich barw.

Spławik, oprócz sygnalizowania brań, pełni także funkcję pływaka, utrzymującego przynętę na właściwej głębokości. Posiada jednak pewne wady. Nawet minimalny opór, który stawia podczas brania, może wzbudzić nieufność ryby, prowadząc do porzucenia przynęty, szczególnie gdy ryby żerują słabo. Zbyt duży spławik może odstraszać ryby, a niewłaściwe jego zamocowanie na żyłce może powodować jej splątanie. Nieodpowiednia wielkość spławika może również utrudniać łowienie w miejscu, gdzie ryby żerują. Największą wadą spławika jest opór stawiany rybie podczas brania, ale inne negatywne cechy można wyeliminować wraz ze zdobywaniem doświadczenia w łowieniu.

Budowa spławika

Spławik składa się z trzech głównych części: korpusu, statecznika (kil, dolna antenka) oraz antenki. Korpus, centrycznie umieszczony na stateczniku, wykonany jest z lekkich materiałów, takich jak balsa, korek, stosiny piór (np. pawich lub gęsich) czy tworzywa sztuczne. Statecznik, zazwyczaj wykonany z drutu lub włókna węglowego, odpowiada za utrzymanie żyłki w wodzie. Antenka, stanowiąca górną część spławika, jest zazwyczaj lżejsza od wody, co umożliwia szybkie wynurzenie się spławika po braniu.

Gładka powierzchnia spławika zmniejsza jego opór, co jest szczególnie istotne podczas delikatnego łowienia. Wysoki stopień gładkości uzyskuje się poprzez nakładanie kilku warstw lakieru na starannie wypolerowaną powierzchnię korpusu. Kształt spławika wpływa na jego opór i zachowanie w wodzie, dlatego projektuje się go w formach opływowych i symetrycznych osiowo, aby zoptymalizować jego działanie w różnych warunkach.

Antenka

Antenka, odpowiedzialna za funkcję sygnalizacyjną, powinna być dobrze widoczna. Najczęściej wykonuje się ją z bambusa, balsy, drutu stalowego lub tworzyw sztucznych. Ważne jest, aby była cienka i jak najmniej wystawała z wody, tylko tyle, żeby była dobrze widoczna. Kolor antenki dobiera się do tła, na jakim będzie widoczna – kontrastowa do tła ciemniejszego lub jaśniejsza do tła jaśniejszego. Popularne są antenki dwukolorowe, np. czerwono-seledynowe.

Kolor korpusu

Kolor korpusu spławika, choć sporny, nie ma dużego znaczenia poza skrajnymi przypadkami. Niewskazane jest używanie jaskrawych spławików podczas łowienia w płytkich i przezroczystych akwenach. Kolory korpusów mogą być różne – od czarnych, ciemnozielonych, granatowych po jasne, żółte, pomarańczowe i czerwone.

Statecznik

Stateczniki wykonywane są z wytrzymałych materiałów, takich jak drut stalowy, włókno szklane lub węglowe, oraz bambus. Zadaniem statecznika jest ustawienie spławika w pionie. W zależności od rodzaju spławika i jego wielkości mają długość od pół do kilkunastu, a czasem nawet dwudziestu kilku centymetrów.

Podział spławików

Spławiki można podzielić na kilka podstawowych grup:
1. Spławiki klasyczne,
2. Spławiki typu Waggler,
3. Spławiki o nietypowych kształtach.

Spławiki klasyczne

Spławiki klasyczne mają korpus o okrągłym przekroju, antenkę oraz statecznik. Mocowane są co najmniej dwupunktowo: na szczycie korpusu i na dolnym końcu statecznika. Wyważa się je tak, aby nad powierzchnię wody wystawała tylko antenka. Spławiki klasyczne dzielą się na pękate i wysmukłe. Pękate mają wyporność od 0,5 do 25 gramów i służą głównie do połowu w wodach bieżących na przepływankę. Wysmukłe mają gramaturę od 0,1 do 15 gramów i są bardziej czułe, stosowane do połowu na wodach stojących i wolno płynących.

Spławiki typu Waggler

Wagglery są mocowane jednopunktowo z dołu korpusu. Dzielą się na proste i ze zgrubieniem w dolnej części korpusu. Proste wagglery przypominają ołówek i są uniwersalne, produkowane o wyporności od 0,5 do 8 gramów. Wagglery ze zgrubieniem mogą osiągać wyporność do 30 gramów. Waggler, dzięki nadwyżce wyporności, umożliwia dalekie rzuty. Niektóre wagglery mają własne obciążenie w dolnej części korpusu. Waggler insert peacock ma wklejoną cienką antenkę i jest przeznaczony do połowu delikatnie biorących ryb.

Spławiki rzeczne, przepływankowe

Baryłkowatość korpusu spławika wzrasta wraz ze wzrostem uciągu wody. Jeżeli w jeziorach używa się smukłych spławików o wyporności 1-3,5 g, to w rzekach o wolnym, ale wyraźnym uciągu i znacznej 2-4-metrowej głębokości ich kształty będą bardziej krępe lub gruszkowate, a wyporność będzie się wahać od 4 do 9 gramów. Stosowanie w takich rzekach spławików jeziorowych o tej samej wyporności (4-9 g) mija się z celem, ponieważ będą one szybko znoszone prądem, a przynęta nie dotrze do dna. W rzekach o bystrym nurcie i głębokości 3-4 m stosuje się bardzo ciężkie zestawy i spławiki o wyporności od 9 do 15 gramów.

Spławiki „listki”

Spławiki listkowe stosuje się wyłącznie w wodach płynących. Umożliwiają one powolne spływanie przynęty lub całkowite jej zatrzymanie w bystrym nurcie. Charakteryzują się tym, że są płaskie przy jednocześnie dużej wyporności. Wyważa się je w ten sam sposób co klasyczne spławiki.

Spławiki uklejowe

Stanowią odrębną grupę spławików. Charakteryzują się małymi rozmiarami, delikatnością oraz niewielką wypornością. Służą do łowienia ryb powierzchniowych, najczęściej uklei. Cechą odróżniającą je od delikatnych spławików kanałowych lub jeziorowych jest stosunkowo krótki, bo 2-4-centymetrowy statecznik i krótsza antenka. Kształt, a szczególnie zwężenie górnej części korpusu, decyduje o czułości. Przy dobrych braniach można skutecznie łowić z powierzchni na wszystkie spławiki o kształtach takich jak te opisane wyżej. W łowieniu powierzchniowym stosuje się spławiki o różnej wyporności w zależności od intensywności żerowania i ogólnych warunków atmosferycznych. Podczas bezwietrznej pogody i słabych, delikatnych brań skuteczniejsze będą małe spławiki o wyporności od 0,30 do 0,50 g, rzadko 0,75 g. W warunkach silnego wiatru i kiedy ryby żerują głębiej, stosuje się cięższe spławiki. Są lepiej widoczne i ułatwiają zarzucanie zestawu. Kiedy brania są dobre, nie powinniśmy łowić zbyt lekkimi zestawami – wpłynęłoby to ujemnie na szybkość wędkowania. Barwy spławików uklejowych są podobne jak spławików przepływankowych i jeziorowych.